1. DİN ANLAYIŞINDAKİ YORUM FARKLILIKLARININ SEBEPLERİ

5.ÜNİTE: İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUMLAR

1. DİN ANLAYIŞINDAKİ YORUM FARKLILIKLARININ SEBEPLERİ

Yüce Allah (c.c.) tarafından gönderilen son din İslamiyet, son peygamber Hz. Muhammed (s.a.v.), son kutsal kitabı ise Allah kelamı Kur’an-ı Kerim’dir.

İslam dininin inanç ve ibadet ilkeleri, neleri emredip neleri yasakladığı Kur’an-ı Kerim’de ve Peygamberimizin (s.a.v.) sünnetinde ortaya konulmuştur.

Hz. Muhammed (s.a.v.) vefat etmeden önce gelen son ayetlerle de din tamamlanmıştır.  Mâide suresinde, “… Bugün size dininizi tamamladım, üzerinize nimetimi tamamladım ve sizin için din olarak İslam’ı beğendim…” buyrulmuştur.

Yüce Allah (c.c.), insanları doğru yola iletmek amacıyla Hz. Muhammed (s.a.v.) aracılığıyla
son din olarak İslam’ı göndermiştir.

Peygamberimiz (s.a.v.), sağlığında Müslümanları inanç ve ibadet konularında aydınlatıyor, onların dinî konulara ilişkin sorularına cevap veriyordu. Onun vefatından sonra İslam dini Arabistan’ın dışında hızla yayılmaya başladı. Farklı kültürlerden insanlar İslam dinini benimsedi. Böylece Müslümanlar değişik kültür, örf, âdet, gelenek ve göreneklere mensup insanlarla tanıştılar. Bu durum pek çok dinî meselenin ortaya çıkmasına neden oldu. Müslüman ilim adamları bu meselelere çözümler aradılar. Dinimizin temel kaynakları olan Kur’an ve sünneti esas alarak çeşitli yorumlar getirdiler. Bunlar dinin kendisi değil, dine ilişkin anlayışlardır. Çünkü din vahye, din anlayışı ise insanların kendi düşüncelerine, yorumlarına, dine bakış açılarına dayanır.

İslam âlimleri, yazdıkları ve söyledikleri şeylerin hemen ardından, “Allah en doğrusunu bilendir.” sözünü eksik etmemişlerdir. Bu sözleriyle ortaya koydukları bilgilerin, düşünce ve yorumların, dinin aslına değil, kendilerine ait
olduğuna dikkat çekmişlerdir.

İslam dini tektir. Ancak İslam’ın temel kaynağı olan Kur’an ayetlerinin pek çok yorumu vardır. İslam dininin ilkelerinin nasıl anlaşılması gerektiğine ilişkin tarih boyunca ortaya çıkan yorum farklılıklarının sebepleri; İnsan unsuru, ortam ve kültürdür.

Aman Dikkat

Din ve din anlayışı birbirinden farklı olgulardır.

Din: Yüce Allah’ın (c.c.) gönderdiği ilahi mesajlar bütünüdür. Kur’an-ı Kerim’de belirtilen inanç ve ibadet ilkeleri, her Müslüman için geçerlidir. Bunların zamana, mekâna göre değişmesi düşünülemez.

Din anlayışı: İnsana ait sosyal ve kültürel bir konudur. İnsanın din hakkında geliştirdikleri yorum, duygu ve düşünceler bütünü demek olan din anlayışı, zaman içinde değişiklik gösterebilir.

İnsan Unsuru

Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’in ve Peygamberimizin (s.a.v.) hadislerinin doğru bir şekilde anlaşılması için kapalı içerikli bazı ayetlerin ve hadislerin açıklanmaya, yorumlanmaya ihtiyacı vardır. Bunu yapacak olan da insandır.

Her insanın fıtraten kendine özgü bir yapısı, karakteri ve kişiliği vardır. İnsanların zevkleri, alışkanlıkları, olaylara bakışı, bilgi birikimi, yetenekleri de birbirinden farklıdır. Bu durum Allah’ın (c.c.) insana verdiği akıl, düşünme yeteneği ve özelliklerin bir sonucudur.

Aynı öyküyü okuyan, aynı resme bakan kişiler, birbirinden farklı değerlendirmelerde bulunabilmektedir. Bu durum İslam âlimlerinin dinî meselelere bakışında, Kur’an-ı Kerim’in ayetlerini ve Peygamberimizin (s.a.v.) hadislerini anlayıp açıklamalarında da etkili olmaktadır.

Yaşanılan Ortam ve Kültür

Her insan yaşadığı toplumun değerlerini, örf ve âdetlerini öğrenerek büyür. Zamanla bu değerleri, kültürel özellikleri iyice benimser.

Aynı dine inandıkları hâlde değişik coğrafi bölgelerde, farklı kültürel ortamlarda yaşayan Müslümanların din anlayışları da farklılık gösterebilmektedir.

Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra İslam dini, zamanla farklı kültürlerde ve coğrafyalarda yaşayan toplumlar arasında hızla yayılmıştır. Bu toplumların, sahip oldukları örf, âdet, gelenek ve görenekleri terk etmeleri
kolay olmamıştır. Hatta onlar, sahip oldukları bazı kültürel değerleri İslam kültürüne de taşımışlardır. Müslüman olduktan sonra da bazı geleneklerini sürdürmüşlerdir.

Toplumların kendilerine ait kültürel uygulamaları devam ettirmeleri dinî açıdan sorun değildir. Ancak ortam ve kültürden kaynaklanan uygulamalarla dinî ilkeleri birbirinden ayırt etmek gerekir.
Bunun için de kutsal kitabımız Kur’an’ı ve Peygamberimizin (s.a.v.) hadislerini okuyup anlamamız şarttır.

Sonuç olarak şunu söylemek gerekir ki tarih boyunca Müslümanlar arasında, farklı din anlayışlarının ortaya çıkmasında insan unsuru, ortam ve kültür etkili olmuştur. Her Müslüman, dinin tek ve Allah’a (c.c.) ait olduğunu iyi bilmelidir. Dinin özüne aykırı olmadığı sürece, Müslümanlar arasında ortaya çıkan yorum farklılıklarını da doğal karşılamalıdır.

Bizleri İBRAHİM HOCA DİKAB olarak YouTube den takip edebilirsiniz.

  DKAB ÖĞRETMENLERİNE ÖZEL FACEBOOK GRUBUMUZA KATILIN